Εικονογράφηση: Πέτρος Χριστούλιας

Ὃταν ὓστερα ἀπό τό κολύμπι στήν ἐρημική δυτική ἀκτή τῆς Κακῆς Κεφαλῆς, περνάω μέσα ἀπό τό ἀλσύλλιο τοῦ φάρου, θυμώνω μέ τόν ἑαυτό μου, γιατί τόν καιρό πού εἴχα δικές μου τάξεις δέν μοῦ ἔκοψε ὁ νοῦς νά ὁδηγήσω ἐδῶ ἕνα ἀπό τά πληρώματά μου.
Ναί, στό δυτικό πλάι τοῦ φάρου ἢ μέσα στήν αὐλή του ὁ τόπος εἵναι ἰδεώδης γιά νά διαβάσεις μέ τά παιδιά ἓνα θαλασσινό κείμενο τοῦ Παπαδιαμάντη ἀλλά καί τοῦ Μωραϊτίδη, ἐρωτευμένων μέ τις ἑλληνικές θάλασσες.
Παλιός ἒφεδρος σημαιοφόρος ἐλόγου μου στό Ναυτικό, δηλαδή κομμάτι συγγενής μέ τόν φαροφύλακα, θά τόν ἒπειθα νά μᾶς φιλοξενήσει στήν αὐλή τοῦ φάρου. Θά καθόμασταν, λοιπόν, καταγῆς κι ἀγναντεύοντας τόν Εὐβοϊκό, θά ἀκούγαμε τή θαλασσινή μουσική ἀπό “Τ’ ἀγνάντεμα”, τόν “Ἒρωτα-ἣρωα”, τή “Νοσταλγό”, μπορεῖ κιόλας ἐκείνη τοῦ “Ὀνείρου στο κῦμα”. Κι ἄν τύχαινε ὁ Εὐβοϊκός νά ἔχει τά κέφια του καί φυσοῦσε μαλακά τό “ἀνήριθμον γέλασμα θαλάσσης”, πού λέει ο Αἰσχύλος, θά εὔφραινε, λέω, τά μάτια, θά δρόσιζε τά φυλλοκάρδια μας καί θά μᾶς κρατοῦσε τό ἴσο μέ τόν φλοῖσβο του.
Τέτοια μουρμουρίζω περνώντας ἀπό τό δασύλλιο καί δέν συγχωρῶ τόν ἑυατό μου πού δέν συλλογίστηκα ἔγκαιρα τί λαμπρή αἴθουσα διδασκαλίας εἵναι ὁ φάρος.

(Κι ἄν αὐτό τό μάθημα μέ τούς Ἀλέξανδρους εἶχε ταξιδέψει πρύμα, γιατί νά μήν ξανάφερνα τήν τάξη για ν΄ἀκούσουμε τή φωνή τοῦ Χαλκιδαίου, ἐν ὀνείρω θαλασσοδρόμου; Τόν ἀτίθασο ποιητῆ τῆς ἀπέναντι ἀκτής ἐννοῶ, πού τά λογῆς καράβια του στοίχειωναν τόν Εὐβοϊκό καί τόν φάρο. Ἄ, ἡ τύφλα μου!)

Σχεδόν τριάντα χρόνια πᾶνε ἀφότου δέν τιμονίζω δικές μου τάξεις. Πάντοτε καί παντοῦ – στήν Κύπρο, στή Λῆμνο, στή Χαλκίδα-, ἦταν πλωτές. Πλωτή καί ἡ τάξη μου ὅταν, χρόνια Κατοχῆς, ἤμουν δημοτικάκι στο ἕβδομο Δημοτικό Σχολεῖο. Ἀπό τό παράθυρο τῆς αἴθουσάς μας ἔβλεπα τή θάλασσα πού μ’ ἔπαιρνε μακριά! Κι ἀκόμη πιο πλωτή ἡ Μέσα Παναγίτσα, ὅπου κάναμε μάθημα, ὅταν οι Γερμανοί ἐπιτάξανε τό σχολεῖο μας. Ἐκεῖ πιά εἶχα ἀπολωλαθεῖ. Καί τώρα πού γράφω αὐτά τα κατοχικά, λέω πώς κι ἐδῶ στά πεζούλια τῆς Παναγίτσας ἔπρεπε νά εἶχα ὁδηγήσει τίς τάξεις μου.
Μέ παρέσυραν τά παλαιά. Ἒλεγα λοιπόν, πώς ἔχασα τά παιδιά και αναγκάζομαι, ὅταν η στέρηση γίνεται ἀφόρητη, να ζητιανεύω τάξεις. Ριψοκίνδυνη ἐπαιτεία, γιατί με χωρίζουν πάμπολλα χρόνια ἀπό τα θρανία, με ἀποτέλεσμα να στραβοπατῶ πότε πότε. Τή χρονιά πού μάς πέρασε ζήτησα μιά τάξη τελειoφοίτων Λυκείου, ὅμως δυσκολοπερπάτησα καί μισοχαντάκωσα τόν Χρῆστο Βακαλόπουλο. Ἒφυγα μέ κομμένα τά γόνατα καί ἡ Ἐλβίρα πού ψυχανεμίζεται τίς ἀποτυχίες μου θέλησε νά μέ νουθετήσει: “Ἐπειδή οἱ διευθυντές καί οἱ διευθύντριες σέβονται τά χρόνια σου και δεν σου κλείνουν την πόρτα, ξεγελιέσαι, θαρρεῖς πως περπατάς τά σαράντα, ἤ τα πενῆντα σου, νομίζεις ὅτι ἔχεις στά θρανία ἀγόρια καί κορίτσια ἀλλοτινών καιρῶν. Σύνελθε ἐπιτέλους!”
Βουνό τό δίκιο της καί παίρνω τήν ἀπόφαση νά φρονιμέψω. Ὓστερα ὅμως ἔρχεται ὁ πειρασμός μέ τή μορφή παλαιᾶς σου μαθήτριας καί σέ πολιορκεῖ: “Ἐλάτε σᾶς παρακαλῶ, στήν τάξη μου, ἕνα τμήμα τῆς Γ’ Γυμνασίου, νά μᾶς κάνετε Παπαδιαμάντη!” Δέν ὅρμησα ἀμέσως στό δόλωμα, ἦταν ὅμως γελαστή ἐπίμονη, λησμόνησα τίς μπόσικες ὧρες μέ τούς τελειόφοιτους τοῦ Λυκείου κι ἔτσι στίς 2 Ἀπριλίου ἔκανα τόν σταυρό μου καί διάβασα στό Γ2 τοῦ 3ου Γυμνασίου τό “Ἄνθος τοῦ γιαλοῦ”, πού δέν ὑπάρχει στό σχολικό τους βιβλίο.
Διπλό διήγημα, αὐτό πού λέμε “διήγηση μέσα στή διήγηση”, διπλή καί ἡ γλώσσα: ἡ ἐξαίσια καθαρεύουσα τοῦ Παπαδιαμάντη πού δέν δυσκόλεψε τά παιδιά, καί ἡ παραμυθιακή – καί παραμυθητική συνάμα – δημοτική τοῦ Λίμπου τοῦ Κοκοϊα. Ἒχω τήν ἐλπίδα πώς ἀγόρια καί κορίτσια περπάτησαν στή θάλσσα ἐκείνη, ὅπου σπίθα τοῦ πελάγου ἔφεγγε ἡ ψυχή τοῦ Βασιλόπουλου. Ἀναζητοῦσε τήν ἀγάπη τόσο, πού ἀπό τά δάκρυά της φύτρωσε τό ἄνθος τοῦ γιαλοῦ, ἄφαιντο πιά σε ὅσους δέν εἶναι ἐλαφροίσκιωτοι. Χάρη στόν Παπαδιαμάντη τό Γ2 τό εἶδε. Ἒφυγα ἀνάλαφρος ἀπό τήν τάξη.
Ἄχ! Ἐξαιρετικά επικίνδυνες ἰδέες μέ περιβομβοῦν. Λέω νά ζητιανέψω τοῦ χρόνου μιά Τρίτη Λυκείου. Θά τήν ὁδηγήσω στό θεατράκι τῆς Μέσα Παναγίτσας, ὅπου παίχτηκε θαυμαστά ἡ παπαδιαμαντική “Γυναίκα τοῦ Καραχμέτη” τῆς Ὄλιας Λαζαρίδου. Ἐκεῖ θα ἀκροαστοῦμε τίς συγγενικές μέ τήν δική μας θάλασσες τῶν δύο Ἀλεξάνδρων

Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος