Καθώς δρασκελίζεις τα χρόνια, σημασία έχει να μπορείς να  ανακαλύπτεις  τα  τεχνάσματα αυτά  που θα προσδώσουν  στη ζωή ένα νόημα αφαιρετικό.  Να συναισθάνεσαι ότι υπάρχει τελικά αυτός ο τόπος,  όπου  κάθε τόσο,  όταν θα  επανέρχεσαι σε αυτόν, σαν παιδική κρυψώνα, θα απασφαλίζεις σχεδόν μαγικά όλα όσα αρχίζουν να σου ασκούν την οποιαδήποτε δυσμενή  ψυχική επίδραση.

Η Μάρθα  είχε εντοπίσει τον τόπο αυτόν. Και αφού «σπάνια πατούσε στη γη», στράφηκε στον ουρανό.  Στο εξής –  και μέχρι το τέλος της –  σχεδόν ιεροτελεστικά, κάθε τρίτο βράδυ, θα ανεβαίνει στην ταράτσα της πολυκατοικίας όπου έζησε το  μεγαλύτερο μέρος της ζωής της, θα ξαπλώνει ακριβώς στο κέντρο ανοίγοντας τα χέρια σε σχήμα σταυρού και  θα καρφώνει τις κόρες των ματιών της στο άπειρο.

Είχε αρχίσει σαν παιχνίδι στην τρυφερή ηλικία των δώδεκα. Τότε, που αρνούμενη να συμμετάσχει σε όσα διαδραματίζονταν στο μικρό τους τριάρι, νόμιζε πως τεμαχίζοντας τον νυχτερινό ουρανό, μπορεί μέσα στο μαύρο του να χωρέσει τη ζωή της. Πίστευε, πως σε κάθε τμήμα του ουράνιου θόλου, μπορούσε να εντάξει μέσα του τις αναμνήσεις τις. Με αυτό τον τρόπο και βάζοντας ως όρια τα άστρα,  θα ήξερε που βρίσκεται κάθε εσωτερικό της κομμάτι.

Χρόνια είχε να ανέβει σε αυτή την ταράτσα. Έχοντας αγγίξει πλέον τα τριανταπέντε, και με το συγκινησιακό της υπόβαθρο ιδιαίτερα επιβαρυμένο,  ένα όχι και τόσο τυχαίο γεγονός,  την οδήγησε πάλι πίσω στην ταράτσα της παιδικής της ηλικίας.  Δύο πατώματα πιο χαμηλά, το διαμέρισμα ήταν πλέον άδειο από ανθρώπους,  αλλά στην υγρασία του νότιζαν οι μνήμες.

Η προσαρμογή στον χώρο όπου είχε διαμορφώσει τα πρώτα της νοητικά σχήματα και είχε θέσει σε λειτουργία τις αισθήσεις της ήταν δύσκολη. Όχι γιατί επανερχόταν με ένα κυκλωτικό τρόπο το παρελθόν, αλλά γιατί αυτό συγκρουόταν με όσα είχε ζήσει μακριά από αυτόν τον τόπο. Αυτό μέχρι να βρει το κλειδί – η κλειδαριά δεν είχε αλλάξει από τότε – και να ανέβει  τα τριάντα δύο σκαλιά που την οδήγησαν πάλι στην ταράτσα.

Έχοντας στο θυμικό της ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο συνδιαλεγόταν με τον ουρανό πριν από αρκετά χρόνια και διατηρώντας το ίδιο τυπικό, προσπάθησε να ανασύρει τις νέες της εμπειρίες. Μόνο που αυτή τη φορά, κύριο μέλημά  της ήταν να τις μετατρέψει, βρίσκοντας μια αντίστοιχη εμπειρία από τα παιδικά της χρόνια που θα κατάφερνε να την ελαφρύνει.

Της πήρες λίγες ημέρες και ακόμη λιγότερες απόπειρες για να συνειδητοποιήσει  ότι ο συνδυασμός  των παλιών εμπειριών με τις νέες και η δημιουργία του νέου ψηφιδωτού της ζωής της,  είχε όχι μόνο βαθύτατα πνευματικό αλλά και ανακουφιστικό  χαρακτήρα.  Εκεί, ξαπλωμένη στο κέντρο της ταράτσας, αρχικά έκλεινε  τα μάτια για να φέρει στο νου της μια σχετικά νέα εμπειρία. Στη συνέχεια, τα άνοιγε, και έβρισκε το κομμάτι εκείνο του ουρανού που βρισκόταν η παλιά. Αφού της ένωνε, ένιωθε μέσα της την ολοκλήρωση εκείνη, που μόνο το παιδικό παιχνίδι μπορεί να προσφέρει.

Μέχρι την τελευταία  της ημέρα στα  βαθιά γεράματα, ανέβαινε στην ταράτσα. Στις χαραγμένες από το χρόνο ρυτίδες του προσώπου της κυλούσαν η αγαλλίαση αγκαλιά με την πληρότητα. Τα είχε καταφέρει όλα αυτά τα χρόνια.  Τα είχε καταφέρει.