τέχνη στην καθημερινή ζωή

Ο Γιάννης Γιαπλές έχει φοιτήσει στην Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης (Πτυχίο Καθηγητή Χορού) και στο Laban Centre for Movement and Dance (Diploma in Dance Theatre). Έχει χορέψει σε παραγωγές των ομάδων χορού: Οκτάνα, Ήρως Άγγελος, Sine Qua Non, Transitions, Ομάδα Εδάφους. Έχει χορογραφήσει και επιμεληθεί την κίνηση σε θεατρικές και μουσικές παραστάσεις. Ήταν μέλος της χορογραφικής ομάδας των τελετών έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004. Έχει εργαστεί ως δάσκαλος χορού στην Αγγλία και στην Ελλάδα. Επίσης έχει οργανώσει και διδάξει σεμινάρια χοροθεάτρου, τεχνικής σύγχρονου – μοντέρνου χορού για ανθρώπους χωρίς κινητική παιδεία. Υπήρξε υπεύθυνος του Εργαστηρίου Χορού και Κίνησης του προγράμματος «ΜΕΛΙΝΑ Εκπαίδευση και Πολιτισμός». Παράλληλα με το χορό ασχολείται και με τις εναλλακτικές θεραπείες. Έχει αποφοιτήσει από την σχολή Natural Health Science και ασκεί ρεφλεξολογία, ηλεκτροβελονισμό και συμβουλευτική ολιστική διατροφολογία.

Γεννήθηκα στη Γερμανία και το ’79, σε ηλικία 10 ετών, ήρθαμε με την οικογένειά μου στην Ελλάδα. Είμαστε από ένα χωριό ορεινό έξω από τη Χαλκίδα, τον Μύστο. Από τότε έως το ’89 έμεινα στη Χαλκίδα. Τελείωσα το δημοτικό, το γυμνάσιο και το λύκειο εδώ.

Πώς αρχίζει η σχέση σου με το χορό;

Πήγαινα στο 3o λύκειο Χαλκίδας, το οποίο συστεγαζόταν με το λύκειο Ν. Αρτάκης. Το λύκειο Ν. Αρτάκης είχε τότε γυμνάστρια την κα Ελένη Μπεληγιάννη, η οποία είχε σπουδάσει χορό και ανέβαζε χορευτικές παραστάσεις. Το δικό μας λύκειο ανέβαζε θεατρικές. Θυμάμαι ότι κάναμε παράλληλα τις παραστάσεις, τη μία μέρα εμείς και την επόμενη το λύκειο Ν. Αρτάκης. Κάποια στιγμή και εντελώς αυθόρμητα πάω και της λέω: «Πήγατε καλά κι εσείς, ε; Να γράψω ένα θεατρικό και τους στίχους, και να ανεβάσουμε ένα μιούζικαλ;». Η κ. Μπεληγιάννη με εμπιστεύτηκε. Βασική προϋπόθεση για να παίξω στο μιούζικαλ που είχα ήδη γράψει ήταν να χορέψω. Ήταν τόσο κάθετη σε αυτό, που αναγκάστηκα να το κάνω. Αυτό με έβαλε σε μια διαδικασία σκέψης και την επόμενη χρονιά, που πήγαινα στην τρίτη λυκείου, έκανα παράλληλα μαθήματα χορού και τζαζ στο εργαστήρι χορού και κίνησης της Μπεληγιάννη
στην Έξω Παναγίτσα. Κάποια στιγμή ήρθε για σεμινάρια στη σχολή ο Ισίδωρος Σιδέρης, ένας αξιόλογος χορογράφος της Λυρικής, ο οποίος με είδε και μου είπε να κατέβω στην Αθήνα και να πάω στη σχολή του Μέτση. Ο Γιάννης Μέτσης είναι ένας μεγάλος δάσκαλος μπαλέτου. Εκεί παρακολουθούσα από τα τμήματα των 4 χρόνων έως αργά το βράδυ, που έρχονταν οι χορευτές της Λυρικής και εγώ χοροπηδούσα από πίσω. Μετά από ένα χρόνο μαθημάτων έδωσα στην Κρατική σχολή. Όλο αυτό το διάστημα πήγαινα και στη Σχολή ιατρικών επαγγελμάτων ΣΒΙΕ και τελειώνοντας 3ος περνούσα με υποτροφία στο τμήμα Ραδιολογίας – Τεχνολογίας. Πέρασα όμως και στις εξετάσεις της Κρατικής και τότε μπήκε το δίλημμα: ραδιολογία ή χορός;

H “Τransitions” ήταν η ομάδα χορού του Laban Centre. Τα 12 μέλη της επιλέγονταν μέσα από μια παγκόσμια οντισιόν νέων χορευτών, ενώ 6 χορογράφοι που η δουλειά τους ακουγόταν εκείνη την εποχή αναλάμβαναν να δημιουργήσουν 6 κομμάτια. Τρεις Έλληνες στους δώδεκα από όλο τον κόσμο!

Γιατί τελικά επέλεξες το χορό;

Διάλεξα το χορό γιατί οι εξετάσεις ήταν δύσκολες και παρόλα αυτά τα είχα καταφέρει. Από εκεί ξεκινάει κι ένας αγώνας δρόμου, γιατί τότε συνειδητοποίησα το βάρος της επιλογής μου. Ένας αγώνας δρόμου για να καλύψω το χαμένο χρόνο, καθώς χορό αρχίζει κανείς από μικρός ενώ εγώ είχα ξεκινήσει στα 19. Τελείωσα την Κρατική σχολή χορού ενώ παράλληλα δούλευα ως δάσκαλος χορού σε διάφορες ιδιωτικές σχολές. Τότε ήταν που μια καθηγήτρια χορού μού πρότεινε να πάω για οντισιόν σε μια ομάδα χορού, την “Τransitions”. H “Τransitions” ήταν η ομάδα χορού του Laban Centre, ενός πολύ σημαντικού πανεπιστημίου για το χορό. Τα 12 μέλη της επιλέγονταν μέσα από μια παγκόσμια οντισιόν νέων χορευτών, ενώ 6 χορογράφοι που η δουλειά τους ακουγόταν εκείνη την εποχή αναλάμβαναν να δημιουργήσουν 6 κομμάτια. Μετά η παράσταση αυτή ταξίδευε σε όλο τον κόσμο. Πήγα κι εγώ σε αυτή την οντισιόν στο Laban Center, πέρασα την πρώτη, τη δεύτερη, την τρίτη, την τέταρτη, και τελικά πήρανε εμένα και άλλα δύο κορίτσια. Τρεις Έλληνες στους δώδεκα από όλο τον κόσμο! Μέσα από αυτή τη διαδικασία, με πολλά workshop και σκληρή δουλειά, δώσαμε πολλές παραστάσεις σε Ιαπωνία, Τάι Πέι, Γαλλία, Αυστρία, Πράγα και σε πολλές καλές σκηνές.

Έκανες το γύρο του κόσμου χορεύοντας. Τι ήταν αυτό που σε ξαναγύρισε πίσω και δεν έμεινες κάπου έξω, όπου σίγουρα η επαγγελματική αναγνώριση είναι πιο εξασφαλισμένη;

Όταν επέστρεψα μου έγινε μια πρόταση από την όπερα της Ελβετίας. Είχε έρθει και μας είχε παρακολουθήσει ο διευθυντής της όπερας. Έψαχνε 4 καλούς χορευτές. Σε εμένα και σε έναν Άγγλο χορευτή μας ζητήθηκε να στείλουμε βιογραφικό. Εγώ δεν έστειλα ποτέ αυτό το βιογραφικό, γιατί σκέφτηκα ότι αν ξεκινούσα αυτή τη διαδικασία θα ήμουν πάντα με μια βαλίτσα στο χέρι να τρέχω από όπερα σε όπερα. Κάτι με τράβηξε στην Ελλάδα. Δεν ξέρω ακόμα τι. Νομίζω πως ό,τι κακό κι αν έχει αυτή η χώρα έχει και κάτι το μαγευτικό, που εμένα τουλάχιστον με κάνει να κλειδώνω εδώ. Είναι κάτι στο κλίμα της, στο φως της, στον ήλιο. Είσαι στη θάλασσα και εκτίθεσαι στον ήλιο τόσο άμεσα, γεμίζεις!

Μπαίνουμε στην αίθουσα με αυτούς τους ανθρώπους και όλοι μαζί σαν παρέα κάνουμε μια χορογραφία, γελάμε, κάνουμε διάφορα μέσα από τα οποία όμως βγαίνει κάτι γόνιμο. Είναι κάτι που μονοπωλεί το ενδιαφέρον μου αυτό το διάστημα. Είναι η τέχνη στην καθημερινή ζωή.

Φαντάζομαι ότι μετά την όλη πορεία σου το έδαφος στην Ελλάδα ήταν καλύτερο.

Πριν ακόμα φύγω από την Ελλάδα είχα συνεργαστεί με την Ομάδα Eδάφους και τον Παπαϊωάννου. Όταν επέστρεψα συνεργάστηκα ξανά μαζί τους, αλλά και με άλλες σημαντικές ομάδες: με το χοροθέατρο Οκτάνα, τον Κωνσταντίνο Ρήγο, με τα Χορικά της Ζουζούς Νικολούδη, τους Sine Qva Non, μέχρι που έγινα μόνιμο μέλος της Oμάδας Εδάφους. Μετείχα σε όλες τις παραγωγές μέχρι το 2002, το 2004 ήμουν στη χορογραφική ομάδα των Tελετών έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Aγώνων.

Έντονα βιώματα! Δεν έμεινες όμως εκεί. Προχώρησες σε κάτι νέο.

Ύστερα από κάποιους τραυματισμούς που είχα από το 2002 και μετά ανακάλυψα εναλλακτικές φυσικές θεραπείες, όπως ο ηλεκτροβελονισμός και η ρεφλεξολογία. Κάποια χρόνια προβλήματα, όπως μια στένωση του αυχένα, με οδήγησαν στο να σπουδάσω την ολιστική αυτή θεραπευτική μέθοδο. Έχω πλέον ένα δικό μου χώρο όπου ασκώ ρεφλεξολογία και ηλεκτροβελονισμό, κάνω μαθήματα γιόγκα, πιλάτες και χορού, όχι μόνο για χορευτές αλλά και για όσους θέλουν να γυμναστούν εναλλακτικά και αντί να πάνε σε κάποιο γυμναστήριο έρχονται σε μας και χορεύουν. Ενήλικες οι οποίοι θέλουν να κάνουν σύγχρονο χορό. Έχω λοιπόν εστιάσει στις εναλλακτικές μορφές θεραπείας και στη διδασκαλία χορού. Έχω να χορέψω χρόνια. Δεν ξέρω αν έχω σταματήσει ή όχι, αλλά σίγουρα ξέρω ότι αν είναι να ξαναχορέψω θα το κάνω για κάτι που πραγματικά υπάρχει λόγος, κάτι που θα με εκφράζει πάρα πολύ. Δεν έχω πια την ανάγκη να ασκήσω το επάγγελμα του χορευτή για βιοποριστικούς λόγους (άλλωστε δεν ενδείκνυται) και υπάρχουν πολλοί καλοί, νέοι χορευτές. Αυτό που με ενδιαφέρει ουσιαστικά είναι το πώς μπορεί κανείς να γυμναστεί και να θεραπευτεί ολιστικά. Και ο χορός για μένα έχει μια ολιστική προσέγγιση στον άνθρωπο, όπως και όλες οι φυσικές θεραπείες. Νομίζω άλλωστε ότι έχουμε αρχίσει να συνειδητοποιούμε κάποια πράγματα και να δίνουμε μεγαλύτερη σημασία στον ψυχικό και νοητικό μας κόσμο. Περνάει σιγά σιγά η εποχή όπου πρωταγωνιστούσε η εξειδίκευση και η αυστηρή επιστήμη. Η εξειδίκευση έχει σίγουρα τα καλά της και οδηγεί την επιστήμη μπροστά, αλλά δεν επιτρέπει την ολιστική επισκόπηση των πραγμάτων. Έτσι ξαναγυρνάμε προς τα πίσω, όπου τυχαίνει να συναντάμε μια γνωστή μας φιλοσοφία –πιο ανθρωποκεντρική–, μια σύχρονη μορφή έκφρασης της ανατολίτικης αλλά και της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα αυτή τη μορφή έκφρασης και σαν θεραπευτική μέθοδο και σαν εκγύμναση μέσα από το χορό.

Έφυγες λοιπόν από την ανάγκη να εκφραστείς καλλιτεχνικά μέσα από το χορό, δείχνεις το δρομο και οδηγείς τους άλλους στο να εκφραστούν.

Είναι πολύ σημαντικό και ενδιαφέρον, και αισθάνομαι πολύ τυχερός που άτομα που δεν έχουν καμία σχέση με το χορό μού εμπιστεύονται τη συστολή τους. Μπαίνουμε στην αίθουσα με αυτούς τους ανθρώπους και όλοι μαζί σαν παρέα κάνουμε μια χορογραφία, γελάμε, κάνουμε διάφορα μέσα από τα οποία όμως βγαίνει κάτι γόνιμο. Είναι κάτι που μονοπωλεί το ενδιαφέρον μου αυτό το διάστημα. Είναι η τέχνη στην καθημερινή ζωή. Σε μια παράσταση η τέχνη φοράει τα καλά της. Υπηρετείς κάποιες συγκεκριμένες παραμέτρους προκειμένου να μπορέσεις να μπεις στο “showing”, να δείξεις την τέχνη σου. Όταν είμαι σε μια αίθουσα με ανθρώπους που δεν ξέρουν χορό, καλούμαι ως καλλιτέχνης να βρω μια μεθοδολογία μέσα από την οποία αυτοί οι άνθρωποι αβίαστα θα χορέψουν. Και ξαφνικά τότε βλέπεις την τέχνη στην καθημερινότητά της. Αυτό είναι το πιο ανθρώπινο κομμάτι της τέχνης, μπορείς έτσι να αναγνωρίσεις περισσότερο τις δομές της.

Η ολιστική θεραπεία;

Η θεραπεία είναι κι αυτή μια τέχνη από μόνη της. Μέσα από την τέχνη ανακαλύπτεις τον άνθρωπο, που ουσιαστικά εκφράζει ένα κομμάτι του. Μέσα από τις ολιστικές θεραπείες συνεργάζεσαι με τον ασθενή και λύνεις μαζί του κάποια παζλ που έχει και του δημιουργούν διάφορα μπλοκαρίσματα. Ανακαλύπτεις κάποιες μορφές έκφρασης που έχουν κοινή βάση με την τέχνη. Δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι κάνοντας θεραπείες κάνω κάτι λιγότερο καλλιτεχνικό.