Ο Βασίλης Αρμόνης σπούδασε πολιτικός μηχανικός. Το 1988 και σχεδόν τυχαία ξεκινάει να ασχολείται με το εμπόριο και σήμερα διευθύνει τον όμιλο Αρμόνη με πάνω από 10 εμπορικά καταστήματα σε Αθήνα, Χαλκίδα και Μύκονο. Το καλοκαίρι που μας πέρασε εξελέγει πρόεδρος του εμπορικού συλλόγου.

Πώς ξεκινήσατε στο χώρο του εμπορίου;

Ο πατέρας μου ήταν έμπορος ξυλείας. Εγώ σπούδασα στο Πολυτεχνείο πολιτικός μηχανικός. Η σχέση μου με το εμπόριο ξεκίνησε το ’88, χωρίς προϊστορία και σχεδόν τυχαία. Η αδερφή μου είχε τελειώσει φαρμακευτική και αντί για φαρμακείο αποφάσισε με την άλλη μου αδερφή να ανοίξουν ένα κατάστημα με καλλυντικά. Εγώ προσφέρθηκα να βοηθήσω σε αυτό το νέο ξεκίνημα, αλλά τελικά «κόλλησα». Έτσι, αντί να επιστρέψω στο γραφείου που είχα πρόσφατα ανοίξει ως πολιτικός μηχανικός, το έκλεισα και ασχολήθηκα με τα καλλυντικά. Το πρώτο μας κατάστημα ήταν στην Κριεζώτου. Κριεζώτου 53, εκεί που σήμερα βρίσκετε το κατάστημα Sotrek. Ξεκινήσαμε από 40 τετραγωνικά μέτρα και στη συνέχεια πήραμε και το δίπλα και τα κάναμε 140. Το ’95 ήρθαμε σε συμφωνία με το Hondos και ένα χρόνο αργότερα ανοίξαμε το Hondos στη Χαλκίδα. Επεκταθήκαμε και στο χώρο της ένδυσης με franchise, αρχικά με το Glou, έπειτα κάναμε τα Μiami, το Νew York, το Tally Weijl, αλλά και μαγαζιά εκτός Χαλκίδας, το Τommy Hilfiger στη Μύκονο και άλλα στην Αθήνα. Πάντα, όμως, κατά βάση μας ενδιαφέρει η αγορά της Χαλκίδας. Στη Χαλκίδα σκοπεύουμε να κάνουμε κι άλλα πράγματα.

Γιατί επικεντρώνετε εδώ το επιχειρηματικό σας ενδιαφέρον;

Η Αθήνα σαν αγορά, ιδιαίτερα λόγω της κρίσης, είναι πολύ δύσκολη και, κατά τη γνώμη μου, υπερεκτιμημένη. Έχει πανάκριβα ακίνητα και επιπλέον ο ανταγωνισμός μεταξύ των τοπικών αγορών και των Μall είναι πλέον μεγάλος. Προσωπικά την κρίνω ασύμφορη. Η αγορά της Χαλκίδας είναι σαφώς καλύτερη, κι εδώ επικεντρώνουμε το ενδιαφέρον μας ούτως ώστε να οργανώσουμε καλύτερα την τοπική αγορά. Αυτό που έχω θέσει ως προσωπικό στόχο, αλλά και ως πρόεδρος του εμπορικού συλλόγου, είναι να πείσουμε τον Χαλκιδαίο καταναλωτή να ξοδεύει τα χρήματά του στη Χαλκίδα και να περιορίσουμε όσο γίνεται τη διαρροή στην Αθήνα. Αν το καταφέρουμε αυτό σε ένα μεγάλο ποσοστό, η τοπική αγορά θα επηρεαστεί πολύ λιγότερο από την κρίση. Άλλωστε, δεν λείπει και κάτι ουσιαστικό από την τοπική αγορά. Κάποιοι λένε ότι μόνο το Zara είναι αυτό που τους τραβάει για ψώνια στην Αθήνα. Ο οποίος όμιλος Ζara έρχεται, οπότε η εικόνα της αγοράς θα συμπληρωθεί.

Θα τη συμπληρώσει ή θα της πάρει ένα μεγάλο κομμάτι;

Θα τη συμπληρώσει και θα κρατήσει και τον καταναλωτή, ο οποίος, με πρόφαση το κενό που υπάρχει, κατεβαίνει στην Αθήνα και εκτός από το Ζara επισκέπτεται και το Glou του κέντρου, το Hondos της Κηφισιάς κ.ο.κ. Γνωρίζω ότι το ίδιο ακριβώς συνέβει και όταν ανοίξαμε εμείς το Hondos στη Χαλκίδα. Μέχρι τότε η Χαλκίδα ψώνιζε καλλυντικά από τα Hondos της Αθήνας. Το ίδιο και με το Glou. Οι πρώτοι πελάτες μας ήταν οι πελάτες των Glou της Αθήνας. Με άλλα λόγια, αυτά τα καταστήματα δεν πήραν τόσο τον κόσμο από τα άλλα τοπικά εμπορικά καταστήματα, όσο τον κρατήσανε μακριά από τα άλλα αντίστοιχα εμπορικά της Αθήνας. Αυτό είναι το σημαντικότερο, αλλά και το βασικότερό μου μέλημα ως προέδρου του εμπορικού συλλόγου. Σκοπεύω μέσα στο 2010 να κάνω μία καμπάνια για την τοπική αγορά σε όλα τα μέσα, για να καταλάβει ο Χαλκιδαίος ότι ψωνίζοντας κάτι από την τοπική αγορά τα χρήματα ξαναγυρίζουν στον ίδιο. Δίνοντας χρήματα για ένα μπλουζάκι ή μία κολόνια, δίνουμε δουλειά στην κόρη μας, δίνουμε δουλειά στα τοπικά μέσα, στα περιοδικά, μειώνουμε την τοπική ανεργία και έτσι κερδίζουμε όλοι μας. Πρέπει, λοιπόν, να γίνει προτεραιότητα στη συνείδηση των πολιτών η τοπική αγορά, ιδιαίτερα τώρα που, σε περίοδο κρίσης, η αγορά ενός προϊόντος από την Αθήνα επιβαρύνεται και με τα έξοδα μετακίνησης. Χώρια που σε πολλές περιπτώσεις η τιμή του ίδιου προϊόντος εδώ είναι αρκετά χαμηλότερη.

Η Αθήνα σαν αγορά, ιδιαίτερα λόγω της κρίσης, είναι πολύ δύσκολη και, κατά τη γνώμη μου, υπερεκτιμημένη.

Τι άλλα κίνητρα δίνετε στους καταναλωτές που μπορούν ακόμα να αγοράσουν κάτι;

Εγώ, σαν επαγγελματίας, επιβραβεύω τους καταναλωτές που εμπιστεύονται για τις αγορές τους τα καταστήματά μου. Για την περίοδο των γιορτών, με τη συλλογή των αποδείξεων από τις αγορές στα καταστήματα του ομίλου μου, κερδίζουν έκπτωση που φτάνει το 20%. Αυτή η προσφορά «τρέχει» παράλληλα με οποιαδήποτε άλλη προσφορά ή έκπτωση υπάρχει ήδη. Είναι, πιστεύω, ένα ισχυρό κίνητρο για να ψωνίσει κάποιος εδώ και όχι στην Αθήνα.

Αναφερθήκατε νωρίτερα στα υψηλά ενοίκια της Αθήνας, αλλά πιστεύω ότι και η Χαλκίδα έχει δυσβάσταχτα ενοίκια που επιβαρύνουν και διαμορφώνουν υψηλές τιμές σε πολλά προϊόντα.

Τα ενοίκια είναι πράγματι υψηλά και σε πολλές περιπτώσεις τα ακίνητα είναι και εδώ υπερτιμημένα. Εμείς, και σαν εμπορικός σύλλογος, δώσαμε κάποιες ενδεικτικές τιμές. Έτσι, λοιπόν, το ενοίκιο δεν πρέπει να ξεπερνά σε καμία περίπτωση τα 30 ευρώ το τετραγωνικό. Όταν, για παράδειγμα, στο Mall το ενοίκιο δεν ξεπερνά τα 70 ευρώ, δεν γίνετε να υπάρχουν στη Χαλκίδα ακίνητα που να αγγίζουν τα 100 ευρώ. Δημιουργήσαμε έτσι έναν «μπούσουλα» διαπραγμάτευσης, λαμβάνοντας υπόψη τις τιμές της Αθήνας αλλά και την κρίση που υπάρχει. Πρώτος ο εμπορικός σύλλογος μείωσε το ενοίκιο του ακινήτου που διαθέτει και που νοικιάζει, κατά 20%. Προτρέπουμε όλα μας τα μέλη να έρθουν σε επαναδιαπραγμάτευση του μισθώματος και είτε να το μειώσουν ποσοστιαία, είτε να το προσαρμόσουν γύρω στα 30 ευρώ το τετραγωνικό.

Η πεζοδρόμηση του κέντρου θα δώσει την ανάσα που αναμένεται;

Είμαστε υπέρ της πεζοδρόμησης, όταν αυτή γίνεται βάσει σχεδίου και μελέτης. Η πεζοδρόμηση του εμπορικού-ιστορικού κέντρου της Χαλκίδας θα αυξήσει κατά 30%, βάσει μελετών που έχουν γίνει αντίστοιχα σε άλλες πόλεις, την εμπορική κίνηση των καταστημάτων και μέχρι 100% την αξία των ακινήτων. Μιλάμε όμως για ένα δίκτυο πεζόδρομων που θα περιλαμβάνει όλη την Αβάντων, αλλά και πολλούς κάθετους σε αυτήν δρόμους, και όλα αυτά βάσει μελέτης. Έχουμε προτείνει στο δήμαρχο να γίνει ανάθεση με φορέα το Μετσόβιο Πολυτεχνείο και συγκεκριμένα έχουμε προτείνει τον κ. Χρυσουλάκη, ο οποίος έχει κάνει μελέτες για το ιστορικό κέντρο στην Κω και την Τimes Square στη Νέα Υόρκη. Οι μελέτες που γίνονται εδώ είναι από κάποιους
μηχανικούς του δήμου, που δεν έχουν την εμπειρία για ένα τέτοιο έργο. Κινδυνεύει έτσι να γίνει κάτι το οποίο πολύ πιθανόν να δημιουργήσει διάφορα προβλήματα, χωρίς χρονοδιάγραμμα και «στο πόδι». Ύστερα, μία σωστή πεζοδρόμηση θα έδινε λύση και στο κυκλοφοριακό της πόλης. Η τάση σήμερα είναι να δίνουμε προτεραιότητα στον πεζό και όχι στο αυτοκίνητο. Τα αυτοκίνητα πρέπει να αποθαρρύνονται από το να μπαίνουν στο κέντρο. Πρέπει να δημιουργηθεί μία περιφερειακή κυκλοφορία, όπου ο κόσμος θα παρκάρει περιφερειακά και θα περπατάει 100-200 μέτρα για να ψωνίσει στο κέντρο. Επίσης πρέπει να δοθεί έμφαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς, τα οποία αυτή τη στιγμή είναι ανύπαρκτα. Πρέπει να μπουν στην κυκλοφορία μίνι μπας με χρόνο αναμονής στη στάση τις ώρες αιχμής που δεν θα ξεπερνάει τα 3-5 λεπτά, όχι παραπάνω. Μία συνεχής ροή μικρών λεωφορείων, που δεν θα αφήνει τον κόσμο ξεχασμένο 20 ή 30 λεπτά στη στάση.

Το να δημιουργηθεί ένα εμπορικό κέντρο εκτός Αβάντων, περιφερικά, θα εξυπηρετούσε;

Χωροταξικά θα μπορούσε να είχε χαραχθεί κάτι τέτοιο εδώ και χρόνια. Στην Ελλάδα, όμως, δεν γίνεται αυτό. Οι αγορές δημιουργούνται μόνες τους, από την ανάγκη του κόσμου. Αυτή τη στιγμή τα στοιχεία δείχνουν ότι πέρα από το εμπορικό κέντρο, υπάρχει μια τάση εμπορικής ανάπτυξης στον άξονα Χαλκίδας-Αρτάκης μέσω της περιφερειακής οδού που δημιουργήθηκε, την Ορέστη Μακρή. Υπάρχει κι ένας ακόμα άξονας, αυτός της Χαλκίδας-Βασιλικού, αλλά δεν έχει αναπτυχθεί αρκετά. Δεν είναι εύκολο να πάμε κάπου αλλού και να δημιουργήσουμε μια αγορά, ακολουθούμε την τάση.

Είμαστε υπέρ της πεζοδρόμησης, όταν αυτή γίνεται βάσει σχεδίου και μελέτης. Η πεζοδρόμηση του εμπορικού-ιστορικού κέντρου της Χαλκίδας θα αυξήσει κατά 30%, βάσει μελετών που έχουν γίνει αντίστοιχα σε άλλες πόλεις, την εμπορική κίνηση των καταστημάτων και μέχρι 100% την αξία των ακινήτων.

Δεν μπορούμε να προδιαγράψουμε εμείς μια τάση; Να σχεδιάσουμε την ανάπτυξη αυτή να «τύχει»; Με χώρους λειτουργικούς και πράσινο…

Δυστυχώς η αγορά έχει ήδη αναπτυχθεί στο εμπορικό κέντρο, όπως τη γνωρίζουμε. Δεν μπορούμε να τη μεταφέρουμε, κι αυτό γιατί πληθυσμιακά η Χαλκίδα δεν «σηκώνει» ένα δεύτερο Hondos
ή κάποιο άλλο μεγάλο κατάστημα. Εκτός κέντρου μπορούν να αναπτυχθούν επιχειρήσεις που χρειάζονται πολλά τετραγωνικά για να λειτουργήσουν. Μια επιχείρηση που χρειάζεται 500 ή 1.000 τετραγωνικά δεν μπορεί να τα βρει στο κέντρο ή, κι αν ακόμα τα βρει, θα είναι πολύ ακριβά. Έτσι προσανατολίζονται περιφερειακά, όπως κάποιες αντιπροσωπίες αυτοκινήτων ή και μεγάλα σούπερ μάρκετ. Τα σούπερ μάρκετ του κέντρου δουλεύουν καθημερινά, σε αντίθεση με τα περιφερειακά που δουλεύουν δυνατά μόνο τα Σάββατα. Το κέντρο, όμως, εξακολουθεί να είναι δυνατότερο εμπορικά και η περιφέρεια να συμπληρώνει. Στην Αθήνα υπήρχε το εμπορικό κέντρο, το Κολωνάκι, η Ερμού, η Πατησίων. Οι περιφερειακές αγορές που αναπτύχθηκαν, όπως το Μαρούσι, η Κηφισιά κ.ά., έδειξαν την αδυναμία τους μόλις άνοιξαν τα Mall. Δεν άντεξαν τον ανταγωνισμό, σε αντίθεση με το κέντρο, που έχασε ένα μέρος της δύναμής του αλλά αντέχει και στέκεται ακόμα εμπορικά. Αντίστοιχα, στη Χαλκίδα πρέπει να στηρίξουμε το εμπορικό κέντρο και στη συνέχεια τις επιχειρήσεις που αναπτύσσονται περιφερειακά λόγω ανάγκης. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η Χαλκίδα είναι εμπορικά ανεπτυγμένη περισσότερο ίσως από άλλες αντίστοιχες πληθυσμιακά πόλεις.

Υπάρχει ανάπτυξη και στον πολιτισμό και τη διασκέδαση;

Πιστεύω ότι όλα ξεκινάνε από το εμπόριο. Η εμπορική δραστηριότητα βρίσκει διέξοδο και στη διασκέδαση. Έτσι πιστεύω ότι όσον αφορά τη διασκέδαση στη Χαλκίδα βρίσκουμε σχεδόν τα πάντα, από μπαρ, εστιατόρια και άλλα παρόμοια. Ο τομέας στον οποίο υστερούμε είναι σίγουρα αυτός του πολιτισμού. Τώρα πια δεν υπάρχουν και τα θέατρα, κι αυτό αφήνει ένα κενό. Σίγουρα, πάντως, η επαρχία δεν μπορεί να «αντέξει» ακριβές παραστάσεις, όσο κι αν αναπτυχθεί. Σ’ αυτό έρχεται η Αθήνα, για να καλύψει τις
ανάγκες ενός απαιτητικού κοινού.

Πώς γίνεται και εμπορικά αναπτυσσόμαστε παράλληλα και ανταγωνιστικά με την Αθήνα, ενώ πολιτιστικά μένουμε πίσω και τα παρατάμε;

Τα μαγαζιά που έχει ο κεντρικός δρόμος της Ζυρίχης τα έχει η Ερμού της Αθήνας, τα έχει η Αβάντων της Χαλκίδας. Δεν μπορεί να γίνει το ίδιο στο ψυχαγωγικό κομμάτι ή στον πολιτισμό. Εκεί τα μεγέθη είναι δυσανάλογα.

Μήπως θα μπορούσε να την παρασύρει σε αυτή την κατεύθυνση το εύρωστο εμπόριο της πόλης; Θα μπορούσε ίσως να μπει ο εμπορικός σύλλογος χορηγός σε πολιτιστικά δρώμενα, όπως είναι π.χ. το φεστιβάλ ντοκιμαντέρ;

Ο εμπορικός σύλλογος δεν έχει ουσιαστικά έσοδα και αντιπροσωπεύει τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες, δεν συμπεριλαμβάνει τις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, τις αλυσίδες, τα σούπερ μάρκετ κ.λπ. Έτσι, λοιπόν, όταν αναφερόμαστε στον εμπορικό σύλλογο μιλάμε για τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες οι οποίοι στηρίζουν παρόμοιες καταστάσεις, όχι βέβαια στο βαθμό που μπορούν άλλοι φορείς, όπως π.χ. η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Ο εμπορικός σύλλογος αναπτύσσει το κοινωνικό του έργο στηρίζοντας το ορφανοτροφείο Χαλκίδας, κι εγώ προσωπικά, ως πρόεδρος του εμπορικού συλλόγου, είμαι μέλος της διοικητικής επιτροπής του ορφανοτροφείου. Στηρίζουμε κοινοφελείς οργανώσεις, όπως «Το χαμόγελο του παιδιού», και τα έσοδα από το χορό που θα κάνουμε στις 23/1 θα πάνε στο σύλλογο «Καλός Σαμαρείτης».
Στόχος μας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες ενέργειες φιλανθρωπικού χαρακτήρα, γιατί πιστεύουμε ότι οι έμποροι πρέπει να είναι πρωτοπόροι και να στηρίζουν την κοινωνία. Αλλά και στον πολιτισμό συνεισφέρουμε, και σαν σύλλογος και σαν έμποροι μεμονωμένα. Για παράδειγμα, στην έκθεση ζωγραφικής που έγινε το καλοκαίρι στο Κόκκινο Σπίτι με έργα μεγάλων ζωγράφων, πολλοί έμποροι βοηθήσαμε με χορηγίες.

Θα πάρετε μέτρα για την ενίσχυση της αγοράς εν όψη της οικονομικής ύφεσης;

Θα βγάλουμε μια πιστωτική κάρτα μόνο για τη Χαλκίδα, με προνόμια για τους κατόχους αλλά και τους
επισκέπτες. Θα περιλαμβάνει προσφορές, άτοκες δόσεις, εκπτώσεις σε επιχειρήσεις και καταστήματα
της Χαλκίδας. Θα βγει και κάποιο έντυπο, που θα αναφέρεται στα προνόμια τα οποία προσφέρει ο
κάθε επαγγελματίας στους κατόχους της κάρτας. Κάτι άλλο που ετοιμάζουμε είναι μια κάρτα πιστότητος (royalty card) και μάλιστα σήμερα είδα σε μια εφημερίδα ότι το έχουν κάνει ήδη στην Πάτρα. Ίσως συνεργαστούμε με τα σούπερ μάρκετ Γαληνός ή και με τράπεζες, εξασφαλίζοντας ευνοϊκότερα επιτόκια για τα μέλη μας.

Πολύς λόγος γίνεται τελευταία σχετικά με την επιθυμία της Passal για τη δημιουργία εμπορικού κέντρου στη περιοχή του Ελενίτ.

Εμείς ζητάμε να εξυγιανθεί η περιοχή, να φύγει το καρκινογόνο ελενίτ και να δημιουργηθεί ένα ψυχαγωγικό πάρκο. Να καλυφθεί έτσι το κενό που αφήνει η απουσία ενός τέτοιου χώρου στην περιοχή.
Μπορεί να γίνει ένα συνεδριακό κέντρο, ένα θέατρο, κινηματογράφος, μπαρ, οτιδήποτε αναφέρεται
στην ψυχαγωγία. Κάτι τέτοιο θα προσελκύσει κόσμο και από την Αθήνα. Αυτό που λέμε, ωστόσο, είναι πως δεν θέλουμε να γίνουν εμπορικά καταστήματα. Αυτό καταθέτουμε σαν πρόταση και η Passal συμφωνεί, ζητώντας όμως την άδεια για 40 εμπορικά.

40 καταστήματα είναι πολλά, μπορούν να λυγίσουν την Αβάντων;

Πολλά δεν είναι, ένα Mall θέλει 200. Τώρα, σημασία έχει τι είδους θα είναι αυτά. Πάντως, η Passal έχει στο ενεργητικό της ήδη μια κακή επένδυση, αυτή του Heart στην Πειραιώς. Τα μαγαζιά που είναι στο εμπορικό της Πειραιώς ζητάνε μείωση ενοικίων λόγω πεσμένου τζίρου και η Passal πουλάει το 50% για να επεκταθεί σε άλλες επενδύσεις. Εμείς είμαστε θετικοί στη δημιουργία ενός Mall διασκέδασης. Υπάρχει, βέβαια,ένα ποσοστό που αρνείται την οποιαδήποτε ανάμειξη και ανάπτυξη της περιοχής από τρίτους. Εγώ πιστεύω ότι αν είναι να γίνει κάτι που λείπει, καλό είναι να γίνει. Ακόμα κι αν αυτό δουλεύει τα Σαβ-
βατοκύριακα, θα υπάρχει κόσμος που θα δουλεύει και θα ξοδεύει τα χρήματα που βγάζει το Σαββατοκύριακο τις καθημερινές στη Χαλκίδα. Το ζητούμενο είναι να ξοδεύονται χρήματα στην πόλη, ώστε να δημιουργηθεί μια κίνηση.

Πώς βλέπετε τα πράγματα το επόμενο διάστημα;

Σίγουρα η αγορά θα κινηθεί μέσα στις γιορτές, χωρίς όμως να μπορεί να συγκριθεί αυτή η κίνηση με
άλλες χρονιές. Η κρίση είναι υπαρκτή και οι επαγγελματίες πρέπει να κάνουν διορθωτικές κινήσεις.
Αυτό που προτείνουμε εμείς είναι μέτρα όπως η επαναδιαπραγμάτευση του ενοικίου και η μείωση της κερδοφορίας, επιστρέφοντας χρήματα στον καταναλωτή με προσφορές και εκπτώσεις. Μέτρα που τελικά θα βοηθήσουν στο να περάσουμε την κρίση όσο πιο ανώδυνα γίνεται. Και πάλι θα επισημάνω ότι η κρίση στη Χαλκίδα είναι πιο ήπια από ό,τι στην Αθήνα, και το λέω αυτό με στοιχεία που διατηρώ από παρόμοιες επιχειρήσεις στην Αθήνα. Εκεί τα πράγματα είναι χειρότερα.